Bir Yolculuk Hikâyesi
Kartal hep Kartal değildi. Kartal, Kartal olmadan önce Yucatangee, Konuşan'dı. Yucatangee konuştu da konuştu.
Öyle konuştu ki kendisinden başka hiçbir şeyi duymaz oldu. Ne nehri, ne rüzgârı, hatta ne de Kurt'u.
Kuzgun geldi ve ona dedi ki "Kurt'un karnı aç. Eğer konuşmayı bırakırsan onu duyacaksın.
Rüzgârı da. Ve rüzgârı duyduğun zaman uçacaksın." Bunun üzerine sustu.
Ve kendi doğası, Kartal oldu. Kartal süzülerek yükseldi ve onun uçuşu söylenmesi gereken her şeyi söyledi.
~ Kuzeyde Bir Yer dizisinden alıntı ~
Hepinize Merhaba,
Yaklaşık on beş yıl kadar önce TRT'de gösterilmiş olan "Kuzeyde Bir Yer (Northern Exposure)" dizisini bilmiyorum bileniniz, hatırlayanınız var mı? Bu dizi benim içimde en çok yer eden ve başından itibaren değil de ortasında bir yerde izlemeye başladığım için çok hayıflandığım bir dizidir. Aynı dizi bir ara TNT'de de "Kuzey Işıkları" adıyla yeniden gösterildi.
Kahramanın yolculuğu temasının işlendiği film dendiği zaman ilk akla gelen "Yıldız Savaşları (Star Wars)"dır. George Lucas bu filmi çekerken Joseph Campbell ile çalışmış, ondan danışmanlık almıştır ve film gerçekten bir kahramanın yolculuğunu anlatır. Tabii bu filmin ardından "Yüzüklerin Efendisi" gelir. Fakat bizim için zor olan tüm o masallarda, fantastik hikâyelerde ve filmlerde anlatılan sembolizmin bize rehber olabilmesi için o sembolleri günlük hayatımıza nasıl uyarlayacağımız, onları günlük hayatımıza nasıl rehber edeceğimizdir.
İşte
"Kuzeyde Bir Yer" bizi bu zorluktan kurtaran ve bizi içine alan
bir dizidir. Dizinin geçtiği Cicely kasabasında yaşar, güne Chris
Stevens'in KBHR kanalından yaptığı radyo programı ile başlarız. Aynı
Robin Williams'ın "Good Morning Vietnam"ında olduğu gibi.
Dizi, aldığı bursun karşılığı olarak mecburi hizmet için New
York'tan Alaska'nın bu küçük kasabasına dört yıllığına gelmek
zorunda kalan 28 yaşındaki doktor Joel Fleischman'ın kahramanın
yolculuğudur. Fleischman
kasabaya ilk geldiğinde ve orayı gördüğünde,
"Hayatımın en güzel yıllarını hiçbir koşulda ve hiçbir
surette dünya üzerindeki bu en kötü yerde geçirmeyeceğim!” der,
ama o güzel yılları orada geçirir, dönüşür ve bambaşka birisi
olur. Fleischman ile birlikte herkes ufak ufak kendi yolculuklarını
yapar, ama ana tema onun yolculuğudur.
Joel'in
bu yolculuğu süresince hikâyeye bir geyik eşlik eder ve dizinin
maskotudur. Bu geyik kasabanın sokaklarını arşınlar. Geyiğin yeri ve
anlamı sembolizmde çok geniş olmasına rağmen tarot kartlarında çok
fazla geyik görmeyiz, ama bazı eski oyun kağıtlarında geyik serisine
rastlarız. Cesare Ripa'nın İkonoloji'sinde "sağgörü" teması
beraberinde bir geyik ve bir yılan, 
elinde
ise bir ayna olan Ianus olarak resmedilmiştir. Aynı İkonoloji'nin bir
başka baskısında ise Ianus'un yerini Minerva(Athena) almıştır. Ama
geyik ve özellikle bu dizide olduğu gibi erkek geyik aslen Artemis'in
kutsal hayvanıdır. Zaten sağgörü
Tarot kartlarına geçince, örneğin Minchiate ve Mantegna Tarot'larında
geyik onlardan ayrılmıştır. Minchiate destesinde geyik Zaman kartında
görülmektedir. Geyik figürünün yer aldığı tarot kartlarından
birisi de Castle Ustino kartlarının içerisinde yer alan ve bir geyik üzerine
binmiş çıplak bir insan figürü olan karttır, ama malesef bu kartın
ne kartı olduğu bilinmemektedir.
Geleneksel
tarot destelerinde yer almayan Zaman kartı bizim için başlı başına
bir konu olabilir, ama biz burada sadece onun bize çağrıştırdığı
iki şeye, kısaca Artemis'e ve geyiğin sembolizmine bakacağız. Zaman
kartı ilk anda bize iki şeyi hatırlatır. Birincisi zamanın dairesel
yaşam döngüsü, mevsimsel yenilenme ve yeniden doğuş, ikincisi ise
Kader Çarkı. Fleischman buraya burs almış olmasından kaynaklanan bir
çağrı ve Kader Çarkı'nın ona yüklediği bir görevle gelmiştir. Bu
görevi yerine getirecek, ardından ölecek ve yeniden doğacaktır. Bu doğumu
korumaya alan ise Artemis'tir, çünkü bir ana tanrıça ve doğanın yöneticisi
olarak 
yaşamın
sürekliliğini korumak ve yaşamın dairesel döngüsünü gözetmek onun
elindedir. Üstelik Artemis de Fleischman da aksi ve huysuzdurlar.
Artemis'in geyiği burada, kasabadadır. Artemis gibi geyik de birçok kültürde
önemli bir yere sahip olmuş ve aynı Artemis gibi birçok isimlerle
ortaya çıkmıştır, geyik, elk, antilop ve ceylan gibi. Geyik burada
Fleischman'ın ruh rehberidir. Sembolizmde geyik, boynuzlarının yapısı
itibariyle Yaşam Ağacı ile bir tutulur ve belli dönemlerde boynuzlarını
attığı ve yenilerini çıkarttığı için büyümeyi, ölmeyi ve
yeniden doğmayı iyi bilir. Üstelik ölmüş ruhların taşıyıcısı,
ruhların aktarıcısı ve tanrıların habercisi olduğuna inanlılır.
Geyik, şafak zamanı, gün ışığının habercisi ve güneş ışığına
götüren rehberdir. Hititlerde gördüğümüz gibi geyik güneşi taşır.
Ayrıca geyik burnuyla rüzgârın yönünü bulur ve doğadaki hangi
otların iyileştireceğini bilir.
Yani Fleischman bundan daha iyi bir rehber nereden bulabilir. Artık bu yolculuğu tamamlamak ve yeniden doğmaktan başka bir çaresi yoktur ve bu da gerçekleşecektir.
Yolunuzda ruh rehberinizin eksik olmaması dileğiyle, yolunuz açık olsun.
© Güneş İlhan, Mayıs 2009, İstanbul
Rev. 13.03.2013
